Di tích tọa lạc trong phạm vi trường Cao Đẳng Nghề Đồng Nai, phường Thống Nhất, thành phố Biên Hòa. Di tích là một công trình kiến trúc theo kiểu thức biệt thự của Pháp có hai tầng. Toàn bộ khung kiến trúc được xây dựng bằng vật liệu kiên cố. Mái lợp ngói mới móc vảy cá. Màu sơn tường toàn màu xanh nên người dân địa phương đặt tên là Nhà Xanh.
Từ năm 1912 đến năm 1945, Nhà Xanh là một biệt thự Pháp xây dựng làm văn phòng của công ty kỹ nghệ và lâm nghiệp Biên Hòa (gọi tắt là BIF: Bien Hoa Industrielle et Forestiere). Năm 1907, nhà máy BIF được thành lập trên cơ sở trại cưa của Blonded (Blông-den) - đây là một cơ sở công nghiệp đầu tiên ở tỉnh Biên Hòa.
Trong giai đoạn 1945 – 1954, Nhà Xanh được quân Pháp sử dụng làm Sở chỉ huy tiểu khu Biên Hòa. Sau này, chính quyền Sài Gòn sử dụng biệt thự Nhà Xanh làm cư xá cho đoàn cố vấn quân sự Mỹ (MAAG: Mission Army American Group). Khu vực Nhà Xanh nằm trong khuôn viên rộng hơn 01 hécta, được rào chắn bảo vệ bởi nhiều lớp hàng rào kẽm gai. Để vào khu Nhà Xanh phải qua hai cổng sắt lớn, được lính bảo an thay nhau canh gác liên tục. Bên phải cổng, địch bố trí kho súng. Kế cận những lớp hàng rào phía Tây là khu gia binh của đơn vị lính bảo vệ. Cách Nhà Xanh không xa là những nơi đóng quân và công sở ngành an ninh của chính quyền Biên Hòa như: trại lính Trần Quốc Toản, Bộ Tư lệnh Sư đoàn 7, Ty Cảnh sát….Chính quyền Sài Gòn đánh gia Nhà Xanh là địa điểm an toàn lý tưởng cho Phái đoàn Cố vấn quân sự Mỹ tại Biên Hòa.
Từ năm 1954, chính quyền Ngô Đình Diệm thi hành nhiều hoạt động khủng bố phong trào cách mạng miền Nam. Đặc biệt, vào tháng 5 tháng 1959, khi luật 10/59 “Đặt cộng sản ra ngoài vòng pháp luật” được ban hành, phong trào cách mạng ở miền Nam Việt Nam được xem như “bị dìm trong biển máu”. Đế quốc Mỹ đã lộ rõ bản chất xâm lược ở miền Nam, chúng tăng cường viện trợ kinh tế, quân sự và đưa cố vấn quân sự, làm nhiệm vụ huấn luyện quân đội Sài Gòn.
Trước tình hình đó, Liên Tỉnh ủy miền Đông quyết định tổ chức mặt trận tập kích vào Phái đoàn cố vấn Mỹ đóng tại Biên Hòa đóng tại Nhà Xanh. Thực hiện trận đánh là phân đội đặc công gồm 6 đồng chí Hoa, Huề, Phú, Bé, Sắc, Hưng do đồng chí Nguyễn Văn Hoa (Năm Hoa)- đại đội phó đại đội C250 chỉ huy. Địa điểm ém quân tại Gò Me, cách khu cư xá hơn 200 mét.
Lúc 19 giờ ngày 7 tháng 7 năm 1959 (ngày chính quyền Ngô Đình Diệm tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm chấp chính), phân đội đặc công hóa trang toán lính đi tuần từ Gò Me tiến về khu cư xá. Cuộc tấn công diễn ra chớp nhoáng khiến những cố vấn quân sự Mỹ trong khu biệt thự trở tay không kịp. Trong trận đánh, đồng chí Huề chấp nhận hy sinh, ôm quả mìn lao vào trong để đồng đội kích điện cho nổ tiêu diệt địch. Đội biệt động thị xã Biên Hòa kịp thời phối hợp khống chế kho súng và trại gia binh. Năm đồng chí trong phân đội sau trận đánh chớp nhoáng được cơ sở cách mạng giúp đỡ đã rút về căn cứ an toàn.
Trận tấn công của lực võ trang cách mạng diệt hai cố vấn Mỹ là thiếu tá Bael Buis và trung sĩ Chester Ovmand tại chỗ, bắn bị thương đại úy Howard B. Boston. Chính quyền Sài Gòn tung lực lượng cảnh sát, mật vụ truy tìm nhưng vẫn không điều tra được gì.
Di tích Nhà Xanh là nơi ghi dấu ấn đậm nét sự can thiệp của đế quốc Mỹ vào miền Nam Việt Nam, đồng thời, đây còn là di tích thể hiện tinh thần ý chí cách mạng táo bạo, quả cảm của quân dân Biên Hòa – Đồng Nai trong công cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược. Di tích Nhà Xanh được xếp hạng cấp quốc gia theo quyết định số 235/VH - QĐ của Bộ Văn hóa ngày 12 tháng 12 năm 1986.
0 nhận xét Blogger 0 Facebook
Post a Comment